Obecnie w Polsce dostępne jest pełne spektrum leczenia mięśniaków macicy. Brakuje „idealnej” metody leczenia dla wszystkich pacjentek, ale metoda powinna być dobrana w zależności od sytuacji klinicznej pacjentki. Przy decyzji co do metody leczenia pod uwagę bierze się przeważające objawy, lokalizację mięśniaka, strukturę tkankową mieśniaka i jego ukrwienie, liczbę mięśniaków, plany prokreacyjne pacjentki, obawę przed leczeniem operacyjnym oraz życzenie pacjentki. Decyzja co do wyboru metody musi być podejmowana przez lekarza doświadczonego w leczeniu mięśniaków i znającego charakterystykę każdej z metod. Wśród głównych metod wyróżniamy:

 

HIFU – termoablacja mięśniaków przy użyciu zogniskowanej wiązki ultradźwięków o wysokiej mocy

Jest to najnowsza metoda leczenia mięśniaków. Wiązka ultradźwięków ogniskuje się w obrębie mięśniaka w niewielkiej objętości. Punktowo podnosząc temperaturę mięśniaka wywołuje jego koagulację termiczną i następnie aseptyczną martwicę. Tkanka mięśniaka po obumarciu zostaje powoli resorbowana przez organizm i rozmiar guza stopniowo zmniejsza się, natomiast dolegliwości ustępują z reguły już po niewielkim zmniejszeniu mięśniaka. Głównym ograniczeniem metody jest to, że leczony mięśniak musi mieć odpowiedni typ struktury tkankowej oraz sprzyjającą lokalizację, tak aby udało się odpowiednio zogniskować wiązkę ultradźwięków. Do oceny mięśniaków i kwalifikacji do zabiegu służy badanie rezonansu magnetycznego. Rezonans magnetyczny stosowany jest również do kierowania wiązki ultradźwięków w pierwszych wprowadzonych systemach HIFU. Nowsze systemy HIFU mają głowicę diagnostyczno-terapeutyczną, która w czasie rzeczywistym kieruje wiązkę ultradźwięków, zapewniając wysokie bezpieczeństwo zabiegu.  Na bieżąco można zaobserwować zmianę echogeniczności tkanki co jest potwierdzeniem koagulacji. Górną granicą wielkości mięśniaka jest średnica 12cm. Przy szczególnie dużych mięśniakach niekiedy wykonuje się powtórny zabieg HIFU celem pogłębienia efektu. W trakcie zabiegu możliwe są niewielkie dolegliwości bólowe, które są nieporównywalnie mniejsze niż dolegliwości po embolizacji i nie wymagają leczenia opioidami.

 

Leczenie operacyjne:

Obejmuje usunięcie mięśniaków lub usuniecie macicy lub amputację trzony macicy. Metoda operacji zależy od umiejętności operacyjnych ginekologa i posiadanego sprzętu. Większość mięśniaków doświadczony operator może usunąć na drodze laparoskopii lub minilaparotomii (nacięcie brzucha dł. ok 3-4cm) co wiąże się z mniejszym urazem i szybszym powrotem do zdrowia. Mięśniaki położone wewnątrz jamy macicy można usunąć na drodze histeroskopii.

 

Leczenie farmakologiczne:

z reguły stosowane jest głównie jako przygotowanie do leczenia operacyjnego oraz doraźnie znoszące objawy, gdyż efekt leczenia najczęściej jest tymczasowy.

 

Embolizacja mięśniaków:

Polega na zamknięciu naczyń odżywiających mięśniak za pomocą cewnika wprowadzonego wewnatrznaczyniowo po kontrolą promieniowania rentgenowskiego. Brak dopływu krwi powoduje niedotlenienie (zawał) i obumarcie a następnie atrofię mięśniaka. Ograniczeniem metody są silne dolegliwości bólowe, zwykle wymagające stosowania leków opioidowych, wysokie koszty oraz niekorzystny wpływ na płodność poprzez ograniczenie dopływu krwi do macicy. Badania eksperymentalne dowodzą, że niedotlenienie może być istotnym czynnikiem nasilającym agresywność nowotworów, lecz dotychczas brakuje dowodów na udział tego mechanizmu w zjawiskach zachodzących po embolizacji.